Ze eet nog steeds zo ontzettend graag yoghurt. Ze wijst naar de koelkast als we haar vragen waar de yoghurt is. Ze wil haar yoghurt soms zelf eten en we vinden (met enige tegenzin i.v.m. de kliederzooi) dat dat dan moet kunnen, want hoe moet ze het leren als ze nooit mag oefenen? Ze draagt wel een slab met mouwen. Ze denkt helaas vaak dat ze de lepel om moet kiepen. M. zei laatst dat S. gelukkig niet meer zo overstuur raakte zodra haar yoghurt op was. Dat had ze beter niet kunnen zeggen. We proberen haar af te leiden, bijvoorbeeld door onze armen in de lucht te steken voor een soort wave of door met onze lepel tegen die van haar te tikken (‘lepelmaatjes’), we proberen haar voor te bereiden op de teleurstelling door aan te kondigen dat het bakje bijna leeg is, maar vaak is er geen houden meer aan.
Ze sjouwt het liefst de hele dag rond met de boeken over Boer Boris. De leeftijdsindicatie is vanaf drie jaar, maar ze vindt de tekeningen zo leuk en we hebben de verhalen inmiddels al zo vaak voorgelezen dat ze bij Boer Boris wil geen feest zelf al ‘Nee!’ begint te roepen als het broertje en zusje van Boer Boris weer eens iets willen vieren. Boer Boris zegt op al het vierbare (een groeiend worteltje, een pasgeboren lammetje, een jarig neefje) namelijk: ‘Nee, dat is geen reden voor een feest.’ Tot zijn nieuwe hakselaar wordt bezorgd :) We moeten maar eens op zoek naar andere delen (die zijn er), blijft het voor ons ook leuk. In een van de bladzijden zit helaas nu ook een scheur (argh, mijn arme boekenhart!), bewijs dat ze eigenlijk nog in de kartonboekjesfase zou moeten zitten.
‘Ja’ en ‘nee’ (vooral ‘nee’ dus) lijken meer betekenis voor haar te krijgen, net als ‘open’. En op de crèche schijnt ze ‘Uit, uit!’ te hebben geroepen toen ze uit de verkleedkist wilde (ze klimt nog steeds overal in, gisteravond zat ze ook ineens in haar speelgoedbak, waar ze amper in past).
We zijn bang dat ze bang is geworden voor de douche door Nog even mijn haartjes wassen. Ik heb het zelf aan haar gegeven, dus ik kan niemand de schuld ervan geven. Er is een scène waarin het konijn water in zijn gezicht krijgt en je snel je handen voor zijn ogen moet houden. Daarna wordt er wel meteen gezegd dat er niks aan de hand is, maar misschien denkt S. daardoor toch dat er iets niet pluis is. In ieder geval is ze ineens doodsbang voor de douche. Het begon ermee dat ze er absoluut niet onder wilde, maar inmiddels raakt ze ook in paniek als ze in de douchecabine in haar badje zit (dus zonder dat de douche aanstaat). Heel zielig. We laten haar nu eerst maar eens vanaf de buitenkant van de cabine zien dat er niets engs gebeurt als wij onder de douche gaan, hopelijk helpt dat.
Ze vindt het nu heel leuk om haar schoenen aan te hebben en in de tuin te zijn. Ik kan haar gerust even neerzetten terwijl ik de fiets uit de schuur haal. Onderweg houdt ze alles goed in de gaten en is ze dolblij als ze een hond of een vogel ziet. Dat gebaart ze dan ook. Ook op de crèche heeft ze voor het eerst in de tuin rondgelopen, dat vond ze blijkbaar erg leuk. Het is wennen dat ze nu op die manier naar buiten kan. Maar de tuin daar is erg mooi.
Ik baal ervan dat het nog steeds zo koud is, maar S. lijkt er niet zo mee te zitten. Ze wil haar wanten nooit aan. Ik had haar alvast in de auto gezet toen ik de ruiten nog moest krabben. Ze vond het fantastisch toen ik aan haar kant achter het ijs tevoorschijn kwam.
Ze kent al best veel dierengebaren, maar het verschilt natuurlijk hoe vaak ze ze kan gebruiken omdat ze die dieren in het echt ziet. Poes, varken, schaap, paard, konijn, olifant, zebra, vlinder… Ik vind het heel knap dat ze zo duidelijk onderscheid maakt tussen ‘vogel’ en ‘vlinder’, toch twee gebaren waarbij je met je armen moet wapperen. We doen eigenlijk maar wat, ik bedoel, de gebaren zijn officiële gebaren uit de Nederlandse gebarentaal, maar we bedenken zelf zo’n beetje welke gebaren ons handig of leuk lijken en die zoeken we dan op (waarbij we meestal uitkomen bij de voorbeeldfilmpjes van Het Gebaar van de Dag met Emily, een ontzettend cool jong meisje dat gebarentaal gebruikt om beter te kunnen communiceren met haar zusje dat een verstandelijke beperking heeft). Ik ben er heel enthousiast over, want ik zie dat het werkt. S. kan veel meer duidelijk maken dan ze in gesproken Nederlands al kan zeggen en ik heb ook het idee dat ze ons beter begrijpt. Ik krijg er veel verwonderde reacties op. Veel mensen zijn er niet mee bekend en vinden het maar vreemd, denken dat we ons kind een taalachterstand bezorgen door te gebaren in plaats van tegen haar te praten of vermoeden dat we het doen omdat we dove mensen in onze omgeving hebben. Ik was altijd al geïnteresseerd in gebarentaal en dovencultuur, maar ik ken geen dove mensen en kan me nog steeds amper uitdrukken in hun taal, want ik ken alleen wat losse gebaren. Ik spreek ook gewoon tegen S., voor alle duidelijkheid, die voor zover we nu weten prima hoort (ze testen trouwens al in de eerste week of baby’s iets kunnen horen, tegelijk met de hielprik). Ik ondersteun wat ik zeg alleen met gebaren en beschouw dat als een verrijking. Nou ja, het geeft ook verder niet, toen S. nog helemaal niet reageerde op de gebaren heb ik ook wel momenten gehad dat ik dacht: Gaat dit ooit effect hebben of maak ik mezelf alleen maar belachelijk? Ook de oma’s van S. waren trouwens aanvankelijk best sceptisch, maar zijn nu helemaal om en dragen regelmatig gebaren aan die wij nog niet kennen :)
Het gebaar voor ‘mama’ was het eerste gebaar dat ze kende (dat woord kan ze al wel ook zeggen). Je tikt daarbij twee keer met je vlakke hand tegen je wang. Laatst zag ze M. en mij samen en tikte ze enthousiast met allebei haar handen tegelijk tegen haar wangen. Alsof ze begreep dat ze zo meervoud aan kon geven.
Ik ben nu minder ongerust als ze weer een of andere ‘tic’ lijkt te hebben ontwikkeld. De vorige (snuiven, ‘de centenbak’) zijn namelijk ook vanzelf weer overgegaan. Ze haalt nu ineens vaak haar schouders op.
‘Sjok, sjok, sjok, achter moeders rok’ vindt ze nu erg leuk, al moet ik eerlijk bekennen dat ze ook vaak hysterisch aan mijn benen hangt, vooral aan het einde van de dag. M. kende het niet, het stelt ook niet veel voor: ik loop door de kamer en S. loopt achter me aan terwijl ik haar handjes vasthoud. Ze houdt van liedjes (zoals vrijwel alle kinderen, volgens mij). Ze vraagt soms ook om ‘Hoofd, schouders, knie en teen’ door naar haar hoofd te grijpen en iets in de richting van ‘Hoooooofd’ te zeggen op de juiste toonhoogte. Ze zingt op haar manier ‘Een koetje en een kalfje die liepen in de wei’ (‘Neeee! Boe, boe!’, ze is duidelijk goed in dingen die ‘nee’ bevatten). We hebben een cursus Muziek op schoot gevonden voor in het voorjaar. We hadden al langer bedacht dat we zoiets wilden doen, maar S. was er nog niet oud genoeg voor. Het lijkt ons allebei leuk, dus we wilden graag weten of we afwisselend met S. mee konden komen, of misschien zelfs met z’n drieën. De juf had het in haar mailtje aan M. alweer over ‘uw man’. Zucht.
Als ik iets probeer te zeggen over wat ik lastig vind aan twee moeders zijn, reageren mensen vaak in de trant van: ‘O, maar dat is toch niet zo erg?’ Omdat de voorvallen op zich gelukkig ook niet zo erg zijn. Geen discriminatie (of erger), maar onnadenkendheid en misverstanden. Het is geloof ik vooral de frequentie, en dat ik al min of meer verwacht dat ik dingen zal moeten uitleggen of rechtzetten. Het gaat van oprechte interesse tot pure sensatiezucht, maar het is nooit vanzelfsprekend.
In de supermarkt zagen we leidster M. van de oude crèche. Ze was daar met haar eigen dochters en ze reageerde heel enthousiast. Ze wist nog naar welke crèche S. is vertrokken en legde aan haar dochters uit dat ze S. op de groep had gehad toen die ‘nog een baby was’. Ze heeft S. leren kennen met 3 maanden en ik snap dat het verschil tussen 3 en 15 maanden groot is, dat vind ik zelf ook, maar het klonk toch gek.
Ze wil nu vaak met boodschappen doen de scanner vasthouden en als dat niet mag (het mag nooit) m’n boodschappenbriefje. Dat mag op zich wel, al heeft ze het ook al eens kapotgescheurd voor ik klaar was. Ik probeer haar te laten helpen voor zover ze dat al kan. Ze gooit zelf de speen terug in haar bed. De haarborstel in de la. ‘s Avonds haar speelgoed in de bak (als ze op dat moment niet volledig door het lint aan het gaan is omdat haar yoghurt op is). Op de crèche haalt ze de spullen uit haar mandje en geeft ze aan. Ook boodschappen naar de keuken brengen lukt, dan gaat ze steeds kijken of er nog iets in het mandje van de kinderwagen zit. Ze had vandaag het liefst een zak aardappelen van drie kilo meegesleept.
Ze denkt dat knopen klokken zijn. Het begon bij de knoop van mijn broek. Ook een rond ding met tekentjes erop, zoiets zal het wel zijn. Ze wordt boos als ik zeg dat een knoop geen klok is en tik-takt vrolijk verder.