Ieder jaar neem ik me voor een ode aan De Mol te schrijven, en toch kwam het er tot nu toe niet van. Bij dezen.

De Mol. Mijn lievelingsprogramma. En dan heb ik het dus over het Vlaamse origineel. De Nederlandse Wie is de Mol kijk ik natuurlijk ook wel. Ik ben zeker geen zogenaamde ‘molloot’ die elke aflevering drie keer ziet, op internet discussieert over mogelijke aanwijzingen en naar de livefinale in het Vondelpark trekt, maar ik kijk wel en stem ook in de bijbehorende app op mijn verdachten (ik zat dit jaar toevallig goed aan het eind :)). Het enige wat je echt mollotig aan mij zou kunnen vinden, is dat ik altijd mopper over hoe het programma veranderd is. Ik heb alle seizoenen gezien, en die met onbekende Nederlanders waren toch echt beter.

Na vier seizoenen met onbekende Nederlanders, ging Wie is de Mol over op bekende en minder bekende Nederlanders. En vanaf toen ging het bergafwaarts. In mijn beleving wordt er steeds minder tijd besteed aan opdrachten, en zijn veel opdrachten ook nog eens een stuk saaier. O, en die livefinales vind ik niks. Laat zien wat de Mol allemaal gedaan heeft en laat de kandidaten vertellen, in plaats van alles eindeloos te rekken en willekeurige kinderen in het publiek te vragen wie zij denken dat de Mol is.

Nee, dan De Mol, de Vlaamse dus (gemaakt door productiehuis Woestijnvis). Bij de zuiderburen verdween het programma na drie seizoenen met onbekende Belgen van het scherm (ik moet bekennen dat ik het allereerste Vlaamse seizoen niet heb gezien, toen wist ik nog niet dat het bestond). Mede daardoor was en is het legendarisch. Als dát toch eens terug zou komen, mijmerde ik vaak bij weer een matige aflevering van Wie is de Mol.

De bedenkers hebben lang gezegd dat die kans klein was, maar een paar jaar geleden kwam het toch terug. En het is beter dan ooit. Het vierde nieuwe seizoen is nu bezig. Het wordt uitgezonden door de commerciële zender VIER, dus in Nederland kun je het alleen online terugkijken.

Waarom zou je dat moeten doen?

Het is Vlaams. En Vlaams en de Vlamingen, daar heb ik een boontje voor, al zolang ik me kan herinneren (ik heb het over jullie, Samson en Gert). En dan bedoel ik niet op zo’n irritante Hollandse ‘wat klinkt het allemaal toch schattig’-manier, maar meer zoals anderen anglofiel of francofiel zijn. Ik ben trouwens wel serieus geïnteresseerd in de taal, maar dan in het woordgebruik en de zinsbouw, niet in het imiteren van een of ander accent (mijn eigen accent zal me ook altijd verraden, maar ik mag graag denken dat ik redelijk wat woorden en uitdrukkingen ken). In die zin kan ik mijn hart ophalen bij alle Vlaamse programma’s, en dat doe ik bij De Mol ook zeker.

Maar ook al is het Vlaams, dan moeten ze er natuurlijk nog wel iets van maken. En dat doen ze dus. Dat zit hem allereerst in de originele opdrachten, die vaak bestaan uit een opdracht in een opdracht in een opdracht en soms de volledige aflevering duren, inclusief allerlei addertjes onder het gras en keuzemogelijkheden. In Nederland maken ze er zich maar al te vaak van af met iets als: ‘En nu gaan jullie Jenga spelen in tweetallen.’ Met ervoor en erna eindeloze dronebeelden en zogenaamde ‘biechten’ van de kandidaten. De Belgen zetten er een voice-over onder, maken visueel hoe de opdracht in elkaar steekt en laten verder gewoon de opdracht zien. Dat is zo fijn! Ik wil kijken naar kandidaten die opdrachten doen, niet naar kandidaten die vertellen dat ze een opdracht gaan doen of hebben gedaan en wat ze overal van vonden. Hier vertellen de kandidaten bij het maken van de test kort wie ze verdenken, en dat is het.

De Vlaamse afleveringen duren ook nog eens langer dan de Nederlandse, dus er gebeurt véél. Het is geweldig, ik kan echt even alles vergeten als ik kijk. Ik wil zo min mogelijk concrete voorbeelden geven voor wie nog iets wil gaan terugkijken, maar die cliffhangers aan het eind van een aflevering! Zo vaak kippenvel. In Nederland begon het seizoen van twee jaar geleden met een opdracht waarbij de kandidaten zich in vijf verschillende steden in Oost-Europa bevonden, terwijl ze niet wisten dat ze niet in dezelfde stad waren. Dat komt nog enigszins in de buurt. Stel je zoiets voor, maar dan het hele seizoen lang.

De Mol is spannender, duisterder, wreder dan Wie is de Mol. Tegelijkertijd is het soms ook lichter en grappiger. Lastig uit te leggen. Er staat vaak veel op het spel bij opdrachten, maar de kandidaten houden zich minder/niet bezig met bondjes sluiten en jokers stelen (die zijn er niet eens). Je ziet meer van de reis zelf, je ziet ze ‘s ochtends aan de dag beginnen, souvenirs kopen, samen eten (vaak met presentator Gilles er ook bij). In eerdere seizoenen zag je ze zelf naar de volgende locatie rijden. Soms hoort het bij het spel, gaat het door aan tafel, betekent het iets wat voor muziek er wordt gedraaid in de auto, soms niet. Natuurlijk proberen ze in Vlaanderen net zo goed spraakmakende en memorabele kandidaten te casten. Natuurlijk is het gemonteerd. Maar toch lijkt het echter dan Wie is de Mol. Omdat de kandidaten niet gewend zijn op tv te komen. Omdat er tot nu toe in ieder seizoen een moment was waarop partners of familieleden van de kandidaten langskwamen (en die deden dan ook mee aan opdrachten!). Omdat ik het makkelijker vind om me te identificeren met onbekende Vlamingen dan met bekende Nederlanders.

Het maakplezier van het productieteam spat er voor mij af. Doordat het geheel zo goed in elkaar zit, maar ook door de details, de moeite die ze vaak in een bepaalde opdracht steken (in dit seizoen hadden ze bijvoorbeeld jongleerballen laten maken met de gezichten van de kandidaten erop). Door de humor, vaak met een wreed of absurdistisch tintje (zo ketenden ze de kandidaten voor een opdracht aan elkaar vast terwijl ze nog moesten ontbijten. Het ontbijt werd in buffetvorm geserveerd). Doordat ze de kijker serieus nemen. Zijn er ook minpunten? Mja, ze willen nog weleens dieren gebruiken bij opdrachten, ik denk dat dat ethischer zou kunnen.

Overigens zit ik bij De Mol standaard vol overtuiging op de verkeerde Mol. Opzet geslaagd. Maar eigenlijk maakt het me vaak niet eens uit wie de Mol zou kunnen zijn, omdat de opdrachten en de wendingen zo fantastisch zijn.

Dat ze nog maar heel veel seizoenen mogen maken.