Boeken

Ik probeer weer eens meer te lezen, privé. Zeker omdat ik het nog steeds rustig aan moet doen met handwerken en ik graag minder op m’n telefoon zou willen zitten. Deze boeken heb ik in een bijzonder lange periode gelezen, dus het is niet alsof ik ze nu ineens weer verslind, dat blijft lastig in combinatie met redactiewerk. Maar toch.

Maren Stoffels – De wisselaar

Ik ben toch altijd wel gefascineerd door Maren Stoffels. En andere Nederlandse auteurs die van hun schrijven proberen te leven, maar specifiek door haar omdat ze als tiener al begon met publiceren. En ze nu volgens mij ook een lesbische moeder is.

Ik denk dat ik over dit boek had gelezen, want het is een B-boek in de bibliotheek (leeftijdscategorie 9 tot 12 jaar). Ik redigeer een enkele keer wel een boek voor die doelgroep, maar ik loop meestal niet op goed geluk langs de kasten met B-boeken.

Ik vond het een heel leuk en fantasierijk verhaal. Anders leeft in een wereld waarin je tegen betaling Wisselaars kunt inhuren als je iets spannends moet doen. De Wisselaar neemt dan tijdelijk jouw plaats in. Dit wordt gepresenteerd als zeer vanzelfsprekend in het boek, en dat werkt heel goed. Anders mag een soort opleiding volgen tot Wisselaar op het Wisselkantoor (goede vondst), maar uiteraard is het nog maar de vraag of hij uiteindelijk ook een Wisselaar kan worden. O, en hij mag niemand over zijn gave vertellen, ook zijn tweelingbroer niet. Sommige dingen vond ik een beetje voorspelbaar en andere dingen vond ik niet helemaal goed uitgewerkt, maar hé, ik ben een volwassen redacteur, en al met al vond ik het heel vermakelijk.

Ik heb trouwens een deel geluisterd, voorgelezen door (musical)acteur Dennis Willekens. Die doet dat erg leuk (en in The Prom is hij ook erg goed, heb ik in de kerstvakantie gezien). De tekeningen van Geert Gratama zijn echter ook erg grappig, dus ik was blij dat ik ook het papieren boek bij de hand had.

Het zou het eerste deel van een serie zijn, dus ik ben heel benieuwd.

Casey McQuiston – De laatste halte
(One Last Stop, vertaald uit het Engels door Erica Disco)

Ik denk dat Jude dit boek aanraadde, die heeft nog weleens queertips. Nu lees ik zeker niet alles wat hij aanraadt, maar in lesbische boeken ben ik meestal wel geïnteresseerd. Het verhaal is redelijk bizar, het gaat over August die naar New York verhuist en daar in de metro een jonge vrouw ontmoet. Alleen blijkt die vrouw, Jane, uit de jaren zeventig te komen. Ze weet niet hoe ze in de metro terechtgekomen is, maar ze weet wel dat ze er niet uit kan. August heeft dankzij haar moeder, die zich heeft vastgebeten in de vermissingszaak van haar broer, ervaring met speurwerk en besluit te proberen Jane te helpen. De tijd begint te dringen, want na de zomer zal de Q-lijn gesloten worden voor onderhoud. Komen ze er op tijd achter wie Jane is en hoe ze uit de metro kan komen?

Ik vond dit boek nog een stuk leuker dan Rood, wit en koningsblauw van dezelfde auteur. Veel fijne personages en details, en lekker romantisch. Sommige dingen zijn een beetje vaag, en ook hier wordt weer gezegd dat August bi is zonder dat dat verder ergens uit blijkt, wat ik echt te vaak zie en blijf opvatten als ‘anders is het te eng voor hetero’s’. Maar het concept is fantastisch, ik was zowaar tevreden met hoe het afliep en heb genoten van dit boek.

Haroon Ali – Half

Ik heb dit boek niet gelezen omdat Haroon Ali meedeed aan De Slimste Mens, want ik vind het irritant dat Philip Freriks altijd zo schreeuwt en ik vind het spel vaak iets te makkelijk (ik zapte er een tijdje geleden langs en toen wist ik twee treffers terwijl ik het bijbehorende filmpje had gemist, dat vond ik best knap van mezelf zelfs al ging het over Jan Smit en Yolanthe). Ik heb van het laatste seizoen alleen twee afleveringen gezien waaraan Erik van Looy meedeed, de presentator van het Vlaamse origineel (daar zat ik jaren geleden helemaal in, toen het nog op de Belgische publieke omroep kwam en jurylid Philippe Geubels nog helemaal niet bekend was in Nederland).

Hoe dan ook, het boek van Haroon Ali stond al veel langer op mijn lijstje, ongetwijfeld heb ik er ooit over gelezen in de Volkskrant, de krant waar hij voor werkt. Het is het verslag van een reis die hij maakte naar Pakistan, het land waar zijn vader vandaan komt, in de vorm van een brief aan zijn jongere halfbroer. Ik wist vrijwel niets over Pakistan en aangezien het daar absoluut niet veilig is voor mij zal ik er hoogstwaarschijnlijk ook nooit komen, dus het was een klassieke reis vanuit de luie stoel, zoals boeken die kunnen bieden.

Ik vond het een interessant boek, Ali schrijft heel open over zijn familie en de relatie met zijn vader. Ik vond dat hij best veel risico’s nam, met onbetrouwbare types, met drugs, met het niet verbergen van zijn homoseksualiteit, dat verbaasde me soms. Maar tegelijkertijd was dat misschien ook wel een van de dingen die het interessant maakte. En hij heeft een heel fijne schrijfstijl. Ik ben geen enorme fan van reisverhalen, maar dit heb ik graag gelezen.

Matthias M.R. Declerq – De ontdekking van Urk

Dit was een tip van mijn schoonvader. Ik had hem bijna niet opgevolgd, want onze smaak kan behoorlijk verschillen. M. was er bovendien in begonnen en vond het aanvankelijk niets. Toen werd ik echter flink ziek en lag ik zo veel mogelijk op de bank en lag dat boek daar ook, dus toen begon ik er toch ook maar in. En las ik het uit. Overigens snap ik wel wat M. bedoelde, want de stijl en de opbouw vond ik niet geweldig. Ik weet ook niet in hoeverre het bedoeld is voor een Vlaams publiek, het boek is bij Podium uitgekomen, maar soms vertelde de auteur dingen die ik wel heel vanzelfsprekend vond voor Nederlandse lezers. Aan de andere kant, ik was al niet helemaal onwetend, dankzij de boeken van Eva Vriend (en oké, de familie Jelies uit Een huis vol).

Declerq is ooit voor een reportage over een moordzaak naar Urk gestuurd en bleef daarna gefascineerd door het dorp. Uiteindelijk besluit hij om voor langere tijd terug te gaan in een poging Urk en de Urkers te doorgronden. En ja, het gaat natuurlijk heel veel over de visserij en heel veel over het geloof. En daar vertelt hij zeker wel interessante dingen over, al raakte ik soms het spoor bijster tussen alle verschillende kerken en vond ik bepaalde details over de visserij vooral ranzig. Ik ben denk ik vooral erg verwend geraakt door supergoede literaire non-fictie van mensen als Judith Koelemeijer en Annejet van der Zijl. Dit boek is journalistieker en haalt het niet bij hun werk, vind ik.

Rita Mae Brown – Rubyfruit Jungle
(vertaald uit het Engels door Geertje Lammers)

Dit is een lesbische klassieker die ik van mezelf toch een keer moest lezen. Viel dat even tegen. Of nou ja, ik weet niet wat ik er precies van verwachtte, maar ik vond het niet zo boeiend. Dat is ook niet waar, want ik heb niet voor niets Literatuurwetenschap gestudeerd, het is heel interessant en begrijpelijk dat dit zo’n baanbrekend boek was toen het uitkwam in 1973. Maar het verhaal vond ik niet zo boeiend, en ik zie ook nog niet helemaal voor me hoe dit lezers zal blijven aanspreken, zoals werd beweerd in het nawoord bij de editie die ik heb gelezen.

Sowieso wachtte ik met smart op de mij beloofde lesbische content. Het gaat eerst heel lang over de armoedige jeugd van hoofdpersoon Molly, waarin zij vooral niet wordt voorgesteld als een typisch meisje (ergerlijk). Die lesbische content komt daarna zeker nog wel, maar ze heeft ook seks met mannen om het allemaal niet te eng afwijkend te maken. O, en ze is nogal uitgesproken over (beter gezegd tegen) butches. En ook tegen het huwelijk en moederschap. Het was toen ongetwijfeld een heel dapper en schokkend boek, maar tijden veranderen. En sommige dingen worden beter, of dat moeten we in ieder geval maar hopen.

O ja, opmerking van een redacteur: ik heb nog steeds liever dat vertalers ‘gay’ niet vertalen, want ik vind het ongeloofwaardig dat lesbische vrouwen zichzelf ‘homo’ zouden noemen.

Bart van der Boom – De politiek van het kleinste kwaad
Een zwaar, maar erg goed boek om mee af te sluiten. Waarschijnlijk geldt dit voor elk onderwerp waar je je in verdiept, maar over de Tweede Wereldoorlog kun je blijven lezen. Ik in ieder geval wel. Dit boek wilde ik heel graag lezen omdat ik nog altijd zeer onder de indruk ben van Van der Booms eerdere boek Wij weten niets van hun lot, over wat ‘tijdgenoten’ wisten van de Holocaust. De politiek van het kleinste kwaad gaat daar in feite ook over, maar is gericht op de Joodse Raad. Na de oorlog zag men de Joodse Raad voornamelijk als een organisatie die de eigen mensen had verraden en had meegewerkt aan de Holocaust in een poging zichzelf te redden. Van der Boom laat zien waar dat vandaan komt, maar onderzoekt in zijn boek vooral ook hoe men dat in de oorlog zag, en ook in hoeverre de Joodse Raad andere opties had. De manier waarop hij dat doet spreekt me erg aan. Hij kan alles staven met bronnen en is bijzonder genunanceerd, maar schrijft tegelijkertijd zeer toegankelijk, ik wilde steeds echt verder lezen. Daar heb ik veel bewondering voor. Hij weet je mee te nemen in zijn verhaal, waardoor de tijdgenoten tot leven komen en je je goed kunt voorstellen hoe het voor hen was. Wij weten niets van hun lot is misschien nog aangrijpender, omdat dat nog meer gebaseerd is op dagboeken, maar dit kwam ook weer binnen.

Het toont voor mij ook nog maar eens de waarde aan van historisch onderzoek, waarbij je dingen mee kunt nemen naar je eigen leven en kunt toepassen op de grote thema’s van deze tijd. In beide boeken toont Van der Boom aan hoe belangrijk informatie is, en dat het vooral ook gaat om de interpretatie van die informatie en om wat je er vervolgens mee doet. Achteraf, als je weet welke informatie wel en niet klopte, welke bronnen te vertrouwen waren en welke niet, als je veilig bent en de tijd hebt om alles nog eens rustig te overdenken, ja, dan is het makkelijk oordelen. Dan kun je waarschijnlijk prima bepalen wat je had moeten doen. Als je er middenin zit en in gevaar bent daarentegen… zie dan maar eens uit alle informatie de juiste te halen en daarnaar te handelen. Dat is veel moeilijker, zo niet onmogelijk (en dat weten mensen met slechte bedoelingen ook). Heel belangrijk om je bewust te zijn van deze mechanismen.