Het lukt niet eens elke dag om genoeg dingen te vinden, maar het is vast niet de bedoeling om daar hard over te oordelen. Dus dan maar zo, ondanks alle paniekaanvallen, hypochondrie en zorgen over alles en iedereen.

131018
S. hielp heel goed met het bakken van de koekjes met pindakaas, banaan en havermout om mee te nemen naar de mensen van Samen Bevallen. Ik was sceptisch over haar ‘alleen doen’, maar eigenlijk kon ze best met een lepel beslag op de bakplaat scheppen.

161018
Mezelf naar zwangerschapszwemmen gesleept en daar een grapje gemaakt en gepraat met A.
Deadline gehaald van een project waarbij veel van mij verwacht werd doordat de vertaling tegenviel. Boek verdient dat ook.

171018
Nog even gezellig kletsen met m’n moeder en dat ze helemaal begreep dat ik koor volgend jaar in eerste instantie niet ga verlengen. Had ik niet verwacht.
Lekker gekookt ei gegeten.
Robijn-luchtballon gezien en dat S. ’m ook zo mooi vond (Béér!).

181018
Gedoucht.
Dekentje voor E.’s dochter heeft de wasmachine overleefd.
Er lijkt niet te zijn ingebroken, ook al was ik vergeten om de achterdeur op slot te doen.
Aan een dekentje voor onze baby begonnen.
S. had een uil beplakt op de crèche (we moeten echt goede lijm kopen voor thuis, ze houdt zoveel van plakken) en bij het ophalen zei de leidster dat ze ook hadden willen zingen over uilen, maar dat er niet zoveel liedjes over waren. Ik zei dat ik alleen ‘De uil zat in de olmen’ kende. ‘Ik wist het!’ riep de leidster, ik zei nog tegen S.: ‘Dat heeft mama jou zeker geleerd.’ Bleek dat S. als enige kindje mee had gezongen.

201018
Lekker gekookt voor S. & J. (zoete-aardappelsoep, sardientjestaart, bloemkool met gegrilde paprika en bulgur)
S. & J. hebben het peuterbed van S. in elkaar gezet.
S. vond dat helemaal geweldig en ging vol vertrouwen in haar peuterbedje slapen. Het hoefde nog niet per se, de baby zal eerst in de co-sleeper gaan slapen, maar we dachten dat het beter was om het nu alvast te proberen, omdat er nog genoeg gaat veranderen.

211018
Heel veel papier/karton naar de container in het winkelcentrum gebracht. Zelf in de auto gereden.
Lekkere lunch met broodjes en vega-ovenkroket.
De zoete-aardappelsoep was vandaag misschien nog wel lekkerder.
Breien en Boer zoekt vrouw kijken.

221018
Opdracht ruim op tijd ingeleverd, voor de verandering.
S. niet ziek van de crèche hoeven halen (ze had steeds rode wangen, maar misschien krijgt ze nog kiezen).
De beste haakSTER van Nederland kijken. Zo sneu dat zelfs M. (die niet haakt) het leuk vindt.

231018
Heel rustig gebleven met boodschappen doen, ondanks meerdere driftbuien van S. (ze moest en zou een klein karretje, maar ik had veel nodig en dus stond ze uiteindelijk in een grote kar en toen we eindelijk klaar waren bleef ze ‘buiten eten’ (?) roepen)n
De vrouw die mij wilde helpen. Ze was met haar twee kinderen in de bakfiets, en die kinderen hadden blijkbaar ook honger en kregen alvast een kapje van het brood dat ze net had gekocht. Ze vroeg zomaar of S. ook wilde, ze had genoeg.
S. was heel lief aan het zingen, dansen en spelen terwijl ik aan het koken was.

241018
Voor het eerst met S. naar de Flint: Nijntje op de fiets. Dat het door kon gaan, hoe trots ze was op haar nieuwe winterjas en dat genietende gezichtje.
Pizza gemaakt. Lekker, ondanks gebrek aan rol pizzadeeg.
Toch nog 10.000 woorden geredigeerd.

261018
Zonder aanrijding bij M., Y. en L. op bezoek geweest, ondanks angstaanjagende vrachtwagen in de straat.
S. herkent de tekenstijl van Fiep Westendorp. Ze riep ‘Fiep, Fiep!’ bij een boek dat ze niet kent.

271018
Rondleiding in de Flint, terwijl Evita daar stond. Je kunt er gewoon een kaartje voor kopen, het is dus niets bijzonders, maar het voelde wel bijzonder, vooral dankzij de enthousiaste en vriendelijke rondleiders.
S. gooide eens een keer geen eten op de grond.

281018
C. eindelijk weer gezien. S. moest weer even aan haar wennen, maar had daarna weer de grootste lol, vooral omdat C. met haar ging springen en ze haar hand mocht vasthouden (na afloop blijft ze dat dan ook nog dagen vertellen).
S. ging voor het eerst met de trein en was zo trots op haar ‘kinderkoffie’ (opgeschuimde melk).
Toch besloten om een stuk van het dekentje uit te halen, omdat de ruimte tussen de strepen net niet overal even groot was. En dat zie je. Best even wat werk omdat ik heel voortvarend al allerlei draadjes had weggewerkt, maar toch blij dat ik het gedaan heb.

291018
Hoe S. tegen zichzelf praat. ‘Deken mama M. opruimen. Heel zwaar. Heel sterk. Heel zwaar. Hmpf. Mama Col helpen?’
Boek een dag voor de deadline ingeleverd.
Loopfietsje (verjaardagscadeau voor S.) kwam binnen. Leuk ding en bleek op het stuur na al helemaal in elkaar te zitten.

311018
Helm gekocht voor bij het loopfietsje. We vroegen ons af of S. die zou willen dragen, maar tot nu toe is het een succes: ze liet het passen in de winkel welwillend toe en wilde ’m daarna niet meer af, met het argument: ‘Mooie hoed! Opa R. ook hoed!’
Nu alweer het punt passeren in het dekentje waarop ik gebleven was.
Kalmte kan u redden kijken.

011118
Veel van m’n to-dolist kunnen strepen.
M’n zwangerschapstankini werd bezorgd en past heel mooi. Ondanks het feit dat ik aan de hand van de maattabel op de website een in mijn ogen belachelijk kleine maat had besteld.
De leuke dingen die ze doen op de crèche. Vandaag hadden ze op blote voeten door allemaal bakken met herfstdingen gelopen (blaadjes, eikeltjes, ‘een regenplas’).
S. ging niet huilen toen we door de regen naar huis moesten fietsen.
S. wilde ‘We maken een kringetje’ doen met mij én met de baby, dus legde ze haar handje op mijn buik.

021118
Afleiding van m’n dekentje tijdens de suikertest.
Goede herinneringen aan M., die ik in het ziekenhuis zag. Ik durfde haar niet aan te spreken, niemand herkent mij ooit en ik had echt even geen zin in een van de ongemakkelijke gesprekjes die dan volgen (daarnaast mocht ik twee uur niet lopen en zat zij ergens waar ik niet twee uur wilde zitten). Maar ze was altijd heel aardig. Ik heb haar trouwens tijdens mijn eerste zwangerschap ook een keer in het ziekenhuis gezien. Dat soort toevalligheden, het idee dat we straks allebei twee kinderen hebben.
Lekker weer toen ik van de bushalte naar huis liep.
S. was superblij dat ik weer terug was uit het ziekenhuis.
Tegen het eind van de middag voelde ik me goed genoeg om nog even naar de Hema te gaan met M. en S.

031118
Uitslag suikertest was voldoende (wel een hartverzakking wegens telefoontje op zaterdag en niet echt lekker verwoord, maar toch).
Veilig naar Brabant gereden en weer terug.
Heel hard opgeruimd en gepoetst terwijl M. en S. naar dreumesgym waren.
S. ging liedjes zingen voor Omi.
Sommige planten knappen toch nog weer op na wat aandacht.

041118
E., R. en M. kwamen op bezoek en dat ging best goed. R. en M. zijn superlieve kindjes, maar S. deed ook echt haar best.
M. heeft wat foto’s gemaakt van mij met de sjaal die ik heb ontworpen. Wil het werken aan het patroon toch echt weer oppakken.
Momentje met de baby die keihard aan het schoppen was.
Weekmenu gemaakt en weer eens een berg boodschappen besteld via Picnic.

051118
Naar koor geweest, ondanks al m’n smoesjes (moe, koud, donker, ga toch stoppen).
Stofjes binnen waar ik wasbare zoogkompressen van ga proberen te maken.
Iemand die per ongeluk bij ons op de stoep stond de goede straat gewezen (terwijl ik de straatnamen hier maar niet kan onthouden).
Op tijd boodschappen gedaan, zodat er geen stress was bij het ophalen van de crèche (maar goed ook, want S. wilde tig keer door de gang rennen ‘als een paardje’).
S. had heerlijk geverfd op de crèche. Ze hield het het langst vol van alle kindjes en had eigenlijk nog wel langer gewild toen ze gingen opruimen.

061118
Met S. naar het ‘bos’ (park) geweest, en ook nog gehoor gegeven aan haar verzoek ‘Wille op straat rijden mette boogie’ door naar een speeltuintje te gaan. Kan makkelijker als de boodschappen zijn geregeld.
Fietssleutel was toch niet kwijt.
Naar zwangerschapszwemmen geweest. Vertrouwd met A. en C. (wel jammer dat A. al bijna gaat bevallen). Trots dat ik twee avonden achter elkaar weg ben gegaan.
M’n borsten in m’n nieuwe tankini.

Ik was vorige week op de Midzomerkinderboekenborrel van de CPNB. Ik was daar omdat ik onder andere kinderboeken redigeer (op dit moment vooral voor De Fontein). Er was een heel programma in een snikhete tent. De Zilveren Griffels en Zilveren Penselen werden uitgereikt en er was een paneldiscussie over diversiteit in kinderboeken. En het gebrek daaraan. Een interessant en belangrijk onderwerp. Het panel was erg eensgezind: kinderboeken moeten veel diverser worden.

Ik begrijp die wens, al leken niet alle panelleden even goed op de hoogte te zijn van wat er al wél is en wordt gedaan. Hierdoor sloeg de sfeer in de tent op een gegeven moment helaas een beetje om. Tegen die tijd waren ze mij echter al kwijt, want mij viel vooral het gebrek aan diversiteit ín het panel op. En hoe weinig divers hun opvatting over diversiteit was. Er zaten daar vijf mensen op een rijtje, en alle vijf hadden ze het alleen maar over culturele diversiteit, over kinderen met een migrantenachtergrond of biculturele identiteit.

Natuurlijk willen kinderen die niet wit zijn, die bijvoorbeeld geen blond haar en grote blauwe ogen hebben, zichzelf ook terugzien op illustraties. Natuurlijk willen Nederlandse kinderen die afkomstig zijn uit andere culturen dan de oer-Hollandse protestants-christelijke cultuur (of hoe je die cultuur ook wilt omschrijven) ook graag verhalen lezen waarin ze zich kunnen herkennen. En ik geloof meteen dat er nog niet zoveel van die verhalen zijn. En dat iedereen in het panel het goed bedoelde.

Maar als je denkt aan diversiteit in kinderboeken, zou je ook kunnen denken aan boeken over kinderen met een ziekte of handicap, die in een rolstoel zitten, die doof of blind zijn. Aan kinderen met een andere genderidentiteit of seksuele identiteit. Aan kinderen die opgroeien in een bijzondere gezinssituatie. En dan vergeet ik vast nog allerlei kinderen. Boeken over al die kinderen zijn volgens mij net zo goed dun gezaaid, maar het hele panel sprak daar met geen woord over.

Dat raakte mij. Natuurlijk. Ik was zo’n kind dat zich vaak niet kon herkennen in kinderboeken. In meerdere opzichten. Ook al ben ik witter dan wit, met in Nederland geboren ouders en grootouders. Over mijn gezinssituatie waren niet veel boeken toen ik opgroeide, en over lesbische meisjes/vrouwen ook niet. Wat zeg ik, die zijn er nog altijd weinig. Dat vind ik nog steeds jammer, dat vind ik nog steeds vervelend, maar ik ben volwassen. Ik weet in ieder geval dat dat niet betekent dat ik de enige ben (of zou dat moeten weten). En ergens voel ik me ook medeverantwoordelijk voor het gebrek aan die boeken, want ik zou ze zelf kunnen schrijven en/of zoeken. Ik loop overigens ook nog altijd rond met vage plannen om dat te gaan doen. En daardoor kon ik voor mezelf nog wel denken: Jullie vertellen niet het hele verhaal, maar oké, ik red me wel.

Het motto van dit panel bleek echter vrij expliciet: ‘Alle kinderen in Nederland moeten zich kunnen herkennen in kinderboeken.’ Verschillende panelleden spraken daarbij ook over hun eigen kinderen. En toen kon ik alleen nog maar denken: En mijn kind dan?

Hoeveel boeken zijn er over kinderen met twee moeders? Heel, heel weinig. Je moet de slecht verkrijgbare boeken die (semi) in eigen beheer zijn uitgegeven er maar bijtellen, en misschien ook maar meteen de boeken over twee vaders. En dat ene waargebeurde verhaal over die twee pinguïns in een dierentuin in New York die altijd samen waren en op een dag een ei in hun verblijf vonden. En dan nog (boekentips altijd welkom).

Ik begrijp dat er verschillen zijn. Dat S. privileges heeft. Als mensen haar zien, als mensen haar horen spreken of haar naam lezen, zal ze niet direct opvallen. Ook samen met ons niet, want wij schijnen meestal prima door te kunnen gaan voor zussen of vriendinnen (vaak irritant, soms helaas noodzakelijk voor onze veiligheid). En wij zijn thuis in deze maatschappij. We begrijpen alle brieven, we kunnen haar helpen met haar huiswerk, als het moet kunnen we in discussie gaan met docenten of artsen. Ze mag mee op schoolkamp, we vieren kerst, noem het allemaal maar op. Als ze ouder wordt en steeds meer dingen zonder ons gaat doen, zal ze er alleen maar minder mee te maken hebben.

Toch zullen er altijd momenten zijn waarop ze opvalt. Waarop ze in de minderheid is. Ze zal vragen krijgen. We kunnen alleen maar hopen dat ze respectvol zijn. Waarschijnlijk zullen ze dat niet altijd zijn. In ons geval zijn ze dat niet altijd. We kunnen alleen maar hopen dat het daar zo’n beetje bij blijft.

Het is een heel andere manier van erbuiten staan, dat begrijp ik. Maar heb je het over alle kinderen, heb het dan ook over alle kinderen.

Het is nu zoveel zichtbaarder dat ze bezig is met dingen verwerken. Ze vertelt ‘verhalen’. Toen er een pakje was bezorgd, wees ze naar de doos en vervolgens op de deur: ‘Open.’ Naar de vloer toen ze gevallen was. Aan M. vertelde ze dat ze aan het drinken was door ‘drinken’ te gebaren en te zeggen en op mijn borst te wijzen. Ze speelt dingen na, laat pop Zoë slapen en Aap drinken uit haar beker.

Veel klinkt hetzelfde, maar toch kunnen we vaak wel onderscheid maken tussen apen, schapen, slapen en gapen en happen. Tussen open en opa. Daarnaast brabbelt ze ook veel. Ze zegt heel vaak ‘oké’ (dat zullen wij dus wel vaak zeggen) en heel schattig ‘hatsjoe’ als er iemand niest.

M. doet sinds een tijdje aan pilates, en nu gaat S. steeds op handen en voeten staan en dan hoopt ze dat iemand haar aankijkt tussen haar benen door. Zoveel liefde als M. dan ook de ‘downward facing dog’ doet en S. begint te giechelen.

Ik probeer oog te hebben voor wat zij misschien graag ziet, ook als ze er niet bij is. Het is best een goede blik, mild en open.

Ze begrijpt zo veel. Ze trok me mee naar haar borduurwerk toen ik ‘Wielen van de bus’ voor haar zong. Ze gebaart ‘Waar?’ als we haar vragen om iets te pakken of aan te wijzen wat ze niet kan vinden.

Ze zwaait enthousiast naar werkelijk iedereen als ik haar ophaal van de crèche. Laatst gingen drie meiden die vast al bijna vier worden binnen bij het raam staan om terug naar haar te zwaaien. Terwijl ze haar kind op de fiets zette, hield een moeder een verhaal dat ik niet kon verstaan, maar dat eindigde met: ‘Slim bedacht van mama, hè?’ Waarop S. heel stellig ja riep en de moeder moest lachen en zei: ‘Fijn, die bevestiging.’

Er zijn momenten waarop ze enorme driftbuien heeft. Een ochtend waarop ze naar de crèche moest wilde ze niks. Geen schone luier, geen broek aan, geen sokken aan, geen schoenen en vooral geen jas. Ik telde tot honderdduizend, en liet haar toen toch maar even in de gang liggen krijsen, omdat ik totaal niet tot haar door kon dringen en niet wist wat ik anders moest doen. Het werd al snel stil. ‘Wil je nu dan wel je jas aan?’ Met zo’n dramatische laatste snik: ‘Ja!’ En ze werkte toen ook ineens wel mee. Meteen maar flink geknuffeld om het goed te maken. En niet eens mijn geduld verloren, ik kan het dus wel. Vervolgens wilde ze op de crèche niet mee naar de groep en ‘ontsnapte’ er een jongetje toen ik te lang in de deuropening bleef staan. Hij en S. hielden een poppenwagenrace in de gang en hadden de grootste lol…

Met eten maakt ze er vaak een enorme zooi van. Vooral haar placemat is in trek, ze schuift ermee over te tafel zoals zo’n gokmachine op de kermis, in de hoop dat dingen daardoor binnen handbereik komen (eigenlijk best slim). Ze gooit hem op de grond en is er al meerdere keren over uitgegleden omdat wij hem niet op tijd weer hadden opgeraapt. Ze kan ook enorm knoeien met haar open bekertje. Eerst dachten we dat ze dat überhaupt niet zelf vast kon houden. M. was even weg en S. en ik gingen theedrinken. S. gebaarde en zei ‘thee’ en pakte zo haar beker om eruit te drinken. Hoe vaak ik niet tegen haar zeg: ‘Dit gelooft mama M. dus straks weer niet.’

Ze geeft soms aan dat ze gepoept heeft, dus we besloten eens op te zoeken wanneer je eigenlijk kun beginnen met zindelijkheid stimuleren. Tussen de 18 en 20 maanden was ideaal, lazen we, want dat is nog voor je kindje in de nee-fase zit. Daar zit S. al zo’n beetje haar hele leven in, maar goed. Het lijkt me erg goor allemaal, dus ik hoop vooral dat we haar aan de wc-verkleiner kunnen krijgen. We laten haar soms meegaan naar de wc met ons, omdat we haar niet alleen kunnen laten en in de hoop dat ze dan vast een indruk krijgt van wat de bedoeling is. In de badkamer hebben we een kastje met aan de ene kant de wc en aan de andere kant een soort betegelde verhoging waar een buis onderdoor loopt. Ik zat op de wc en S. ging aan de andere kant van het kastje zitten. Om kiekeboe met mij te spelen :)

Muziek op schoot is nog steeds een beetje een verzoeking, maar de laatste keer dat ik er met haar heen was, gedroeg S. zich eigenlijk heel goed. Ik zei nog ‘weet aan wie je dit geeft’ tegen de moeder naast me toen ze een of ander attribuut aan S. doorgaf, maar het viel reuze mee. Niet dat ze nu ineens braaf iets in het zakje stopte dat de juf haar voorhield (‘We ruimen alles op, we ruimen alles op’ zingend, want zo gaat het), maar ze liet mij wel dingen inleveren en was dit keer niet hysterisch aan het huilen, zoals een ander kind. Ik geloof dat het me geruststelt als S. zich daar niet het ‘allerslechtst’ gedraagt. Op de terugweg naar de fiets wel omgelopen zodat ze de driewieler niet in het oog zou krijgen.

Over driewielers gesproken, m’n moeder en P. hebben zo’n fietsje met een duwstang op de kop getikt. Het is knalroze en S. kan er natuurlijk nog niet op fietsen, maar dat gezicht van haar als ze erop zit. Zo trots, haha.

M. kreeg het ultieme bewijs dat S. in haar ook een moeder ziet; S. dook op haar af, wees op haar vest en zei: ‘Open? Drinken?’ Je zou zeggen dat ze na praktisch anderhalf jaar wel weet waar ze het wel en niet kan halen (reken maar dat ik het af en toe zou hebben overgedragen als dat kon!).